TỔNG QUAN NỀN VĂN HỌC VIỆT NAM
QUA CÁC THỜI KÌ LỊCH SỬ
I - Mức độ cần đạt:
– Thấy được hai bộ phận hợp thành của văn học Việt Nam : văn học dân
gian và văn học viết ;
– Nắm được một cách khái quát tiến trình phát
triển của văn học viết ;
– Hiểu được những nội dung thể hiện con người Việt Nam trong văn học.
II - Trọng tâm kiến thức, kĩ năng:
1. Kiến thức
Những bộ phận hợp thành, tiến trình phát triển của văn học Việt Nam và
tư tưởng, tình cảm của con người Việt Nam trong văn học,...
2. Kĩ năng
Nhận diện được nền văn học của một dân tộc.
III - Hướng dẫn thực hiện:
1. Tìm hiểu kiến thức cơ bản
a) Các bộ phận hợp thành của văn học Việt Nam : văn học dân gian và
văn học viết. Hai bộ phận này có mối quan hệ mật thiết với nhau.
– Văn học dân gian : gồm các thể loại như thần thoại, sử thi, truyền
thuyết, truyện cổ tích, ngụ ngôn, truyện cười, tục ngữ, câu đố, ca dao, dân ca,
truyện thơ, chèo ; là sáng tác tập thể và truyền miệng, thể hiện tình cảm của
nhân dân lao động.
– Văn học viết : được viết bằng chữ Hán, chữ Nôm và
chữ Quốc ngữ ; là sáng tác của trí thức, mang đậm dấu ấn sáng tạo của cá nhân.
b) Ba thời kì lớn của văn học Việt Nam
- Thời kì từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX : còn gọi là văn học trung đại
; văn học viết bằng chữ Hán và chữ Nôm ; hình thành và phát triển trong bối
cảnh văn hoá, văn học vùng Đông Nam á, Đông á ; có quan hệ giao lưu với nhiều
nền văn học khu vực, nhất là Trung Quốc.
- Thời kì từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám 1945 : chủ yếu viết
bằng chữ quốc ngữ, có nhiều chuyển biến lớn, phản ánh những thay đổi sâu sắc
của đất nước về một xã hội và ý thức.
- Thời kì từ Cách mạng tháng Tám 1945 đến hết thế kỉ XX : tồn tại trong
bối cảnh giao lưu văn hoá, văn học ngày càng mở rộng, tiếp xúc và tiếp nhận
tinh hoa của nhiều nền văn học thế giới để đổi mới.
c) Văn học Việt Nam thể hiện tư tưởng, tình cảm, quan niệm chính trị,
văn hoá, đạo đức, thẩm mĩ của người Việt Nam trong nhiều mối quan hệ : quan hệ
với thế giới tự nhiên, quan hệ quốc gia dân tộc, quan hệ xã hội và trong ý thức
về bản thân.
2. Luyện tập
– Khuyến khích HS nêu nhận định (lấy từ các luận điểm
chính trong bài) và tập phân tích, lấy dẫn chứng làm sáng tỏ nhận định đó.
– HS có được kĩ năng : nắm bắt, nhìn nhận một nền văn
học, nêu ra được những nhận định khái quát, cơ bản về văn học.
3. Hướng dẫn tự học
– Nhớ đề mục, các luận điểm chính của bài.
– Vẽ sơ đồ các bộ phận của văn học Việt Nam.http://123doc.vn/document/1091127-chuan-kien-thuc-ki-nang-ngu-van10-nc.htm
